Η χειρουργική επέμβαση βελτιώνει τα ποσοστά γονιμότητας και μειώνει τον πόνο στην περιτοναϊκή ενδομητρίωση

09 Μαρ Η χειρουργική επέμβαση βελτιώνει τα ποσοστά γονιμότητας και μειώνει τον πόνο στην περιτοναϊκή ενδομητρίωση

Στις ασθενείς που πάσχουν από περιτοναϊκή ενδομητρίωση πρώιμου σταδίου, η εκτομή του αλλοιωμένου περιτοναίου, ακολουθούμενη από ορμονική θεραπεία, έχει εξαιρετικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα στη βελτίωση της γονιμότητας και στη μείωση των πιθανοτήτων υποτροπής.

«Η κλινική διαχείριση της ενδομητρίωσης είναι μια τεράστια πρόκληση και πρέπει να βρίσκουμε την ισορροπία μεταξύ συντηρητικής και χειρουργικής θεραπείας», είπε η επικεφαλής της μελέτης Sylvia Mechsner, από το Κέντρο Ενδομητρίωσης στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Charité στο Βερολίνο.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αρχικά ορμονική θεραπεία (GnRH ανάλογα, που προκαλούν θεραπευτική αμηνόρροια), ειδικά σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει υποψία για βλάβη οργάνων. Σε πολλές ασθενείς υπήρξε σαφής ανακούφιση από τον πόνο.

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που ενδείκνυται η χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία της ενδομητρίωσης. Ο κυριότερος παράγοντας για να κριθεί απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση είναι ο συνεχιζόμενος πόνος, παρά την ορμονική θεραπεία.

«Πιστεύω ότι υπάρχει νευρογενής φλεγμονή στις περισσότερες περιπτώσεις εστιών ενδομητρίωσης, η οποία μπορεί να προκαλεί πόνο που δεν σχετίζεται με τα οιστρογόνα. Αυτός ο πόνος δεν έχει να κάνει με τον κύκλο της γυναίκας, αλλά οφείλεται σε αλλαγές στη σύνθεση και λειτουργία των αισθητήριων και συμπαθητικών νευρικών ινών».

Πότε είναι ενδεδειγμένη η επιλογή της χειρουργικής επέμβασης

«Προφανώς η υπογονιμότητα ή η προσπάθεια επίτευξης εγκυμοσύνης είναι παράγοντες που έχουν σημασία στην επιλογή της χειρουργικής επέμβασης. Θέλαμε να αποδείξουμε τη βαρύτητα αυτών των δύο παραγόντων και να αναλύσουμε την έκταση της φλεγμονής στον αφαιρεθέντα ιστό, πόσο ανακουφίστηκαν οι ασθενείς από τον πόνο και αν αυξήθηκε η γονιμότητά τους», είπε η επικεφαλής της μελέτης.

Για τις ανάγκες της μελέτης, οι ασθενείς σταμάτησαν την ορμονική θεραπεία δύο μήνες πριν από τη χειρουργική επέμβαση που έκαναν στη συνέχεια για την εκτομή των ορατών εστιών της ενδομητρίωσης, αλλά και του φλεγμονώδους περιβάλλοντος ιστού.

Από τη βάση δεδομένων του Κέντρου Ενδομητρίωσης Charité εντόπισαν τις γυναίκες που είχαν συμπτώματα, υπήρχε υποψία για περιτοναϊκή ενδομητρίωση και έκαναν λαπαροσκόπηση από το 2014 μέχρι το 2019.

Έγινε λαπαροσκοπική αφαίρεση ή καταστροφή των εστιών της ενδομητρίωσης σε 94 γυναίκες με συμπτώματα ενδομητρίωσης σταδίου Ι (44.7%) και σταδίου ΙΙ (48,9%). Υπήρξαν δεδομένα για την πορεία της υγείας των ασθενών στο 87% των περιπτώσεων.

Περίπου το 75% των γυναικών ανέφεραν ότι ανακουφίστηκαν από τον πόνο μετά και τη λήψη ορμονικής θεραπείας μετά την επέμβαση. Το 25% των ασθενών δήλωσαν ότι απαλλάχθηκαν πλήρως από τον πόνο.

«Ήταν απροσδόκητο το ποσοστό ανακούφισης από τον πόνο. Σε πολλές περιπτώσεις διαπιστώσαμε ότι υπήρχε σοβαρή αδενομύωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι λογικό να συνεχιστεί ο πόνος που σχετίζεται με τη μήτρα», είπε η επικεφαλής της μελέτης.

Μερικές ασθενείς που πάσχουν από σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου με κεντρική ευαισθητοποίηση, αντιμετωπίζονται με διαφόρων ειδών θεραπευτικές παρεμβάσεις, όπως η ορμονική θεραπεία, ασκήσεις χαλάρωσης του πυελικού εδάφους, διαδερμική ηλεκτρική διέγερση των νεύρων (TENS), διαχείριση χρόνιου πόνου και ψυχολογική υποστήριξη.

Οι 6 στις 10 έμειναν έγκυοι μετά το χειρουργείο ενδομητρίωσης

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, μετά το χειρουργείο το 33% των ασθενών θέλησαν να αποκτήσουν παιδί. Οι 6 στις 10 από αυτές τις ασθενείς έμειναν έγκυοι φυσιολογικά, χωρίς να χρειαστούν κάποια μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, «η εκτομή των εστιών της ενδομητρίωσης που ακολουθείται από ορμονική θεραπεία έχει εξαιρετικά αποτελέσματα στην αύξηση των ποσοστών εγκυμοσύνης και τη μείωση των πιθανοτήτων υποτροπής.

Ο πόνος που σχετίζεται με την ενδομητρίωση πρέπει αρχικά να αντιμετωπίζεται συντηρητικά, ειδικά σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει υποψία βλάβης οργάνων.

«Είναι καθησυχαστικό το γεγονός ότι δεν χρειάζεται να προγραμματίζουμε χειρουργική επέμβαση αποκλειστικά για τη διάγνωση της ενδομητρίωσης, επειδή το πρωτόκολλο της μελέτης επιβεβαίωσε ότι η συμπτωματολογία είναι παθογνωμονική για την ενδομητρίωση και βρέθηκαν περιτοναϊκές βλάβες στο 100% των γυναικών.”

Σε περιπτώσεις όμως που συνεχίζεται ο πυελικός πόνος ασχέτως από τον κύκλο της ασθενούς, φαίνεται ότι οι περιτοναϊκές βλάβες είναι η αιτία του πόνου και τότε συνιστάται επέμβαση για την αφαίρεση των εστιών της ενδομητρίωσης.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33537880